Oznakowanie CE w instalacjach sanitarnych

Stosowane w instalacjach komponenty muszą spełniać wymagania prawne stawiane przez prawo krajowe oraz unijne. Spełnienie tych wymagań nie tylko umożliwia legalne wprowadzanie komponentów do obrotu ale także gwarantuje użytkownikom końcowym bezpieczeństwo ich użytkowania. Z tego artykułu dowiesz się:

1. Czym jest oznaczenie CE ?
2. Jakie dokumenty muszą towarzyszyć znakowi CE?
3. Co zyskujemy przez stosowanie jedynie produktów legalnie wprowadzonych do obrotu?
4. Jakie są konsekwencje stosowania produktów nie spełniających wymagań?

Znak CE

Znak zgodności CE obowiązuje w Unii Europejskiej od 1993r. i dotyczy wielu produktów od zabawek po pompy ciepła. Jest to dowód legalnego wprowadzenia do obrotu. Teoretycznie każdy produkt noszący te oznakowanie ma prawo być sprzedawany w całej Unii Europejskiej jednak ze względu na nieuczciwość niektórych producentów nie zawsze definitywnie przesądza on o bezpieczeństwie konkretnego produktu.

W przypadku zakupów produktów mniej znanych marek należy zachować czujność, szczególnie gdy produkty pochodzą z Chin. Część nieuczciwych producentów wprowadziło znak łudząco podobny do oznakowania CE, jest to oznakowanie China Export. Taki znak nie gwarantuje niczego oprócz pochodzenia produktu z Chin i zgodnie z obowiązującym prawem jego stosowanie w Polsce karane jest grzywną.

Ze względu na duże podobieństwo obu znaków a także z powodu nanoszenia przez niektóre firmy oznakowania CE na produkty nieprzebadane, konieczna jest dalsza weryfikacja uprawnień do sprzedaży produktów w Unii Europejskiej.

Dokumenty towarzyszące oznakowaniu CE

W przypadku gdy produkt jest legalnie oznakowany znakiem zgodności, produktowi towarzyszy Deklaracja Zgodności. Jest to dokument wydawany na wyłączną odpowiedzialność producenta, importera lub instalatora. Deklaracja informuje konsumentów z jakimi dyrektywami produkt jest zgodny, jakie zastosowano normy oraz kto jest prawdziwym producentem wyrobu. Ostatnia informacja ma szczególne znaczenie w dzisiejszych czasach, gdyż wielu producentów kupuje produkty z Chin i zmienia jedynie nazwę przy jednoczesnym naniesieniu na produkt swojego logo.

W przypadku wątpliwości dotyczących produktu zawsze należy zacząć weryfikację od sprawdzenia deklaracji. Niestety sprawdzenie poprawności odniesienia się producenta do właściwych dyrektyw i norm wymaga znajomości szczegółowych przepisów prawa unijnego a także znajomości technicznych aspektów produktu dlatego w przypadku uzasadnionych wątpliwości najlepiej skorzystać z pomocy specjalistów.

CE a bezpieczeństwo użytkowania

Stosowanie odpowiednich norm zharmonizowanych w stosunku do produktów ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa ich użytkowania. W przypadku badań EMC producent bada wyrób pod kątem emisji promieniowania elektromagnetycznego do otoczenia. Normy emisji mają gwarantować ochronę użytkowników budynku przed promieniowaniem. Analogicznie normy dotyczące odporności mają zagwarantować ciągłość pracy urządzeń nawet w sytuacji narażenia na sianie elektromagnetyczne z innych urządzeń. Normy dotyczące bezpieczeństwa maszyn stawiają wymagania konstrukcyjne ograniczające ryzyko utraty zdrowia przy obsłudze urządzeń. Każda dyrektywa posiada wykaz norm zharmonizowanych, dla dyrektywy maszynowej jest ich łącznie ponad 100, podobnie dla dyrektywy EMC a dla dyrektywy niskonapięciowej ponad 50. Mnogość dyrektyw oraz liczebność zbioru norm nie pomagają w weryfikacji bezpieczeństwa produktów.

Niespełnienie wymagań

Niespełnienie wymagań w zakresie oznakowania bądź deklaracji niesie za sobą konsekwencje finansowe. Producenci, importerzy, dystrybutorzy, sprzedawcy i instalatorzy mogą zostać ukarani karą w wysokości do 100 000 zł. Dla klientów jedynym zagrożeniem jest zakup produktu niebezpiecznego, wprowadzonego nielegalnie do obrotu na terenie UE gdyż ustawodawca nie przewidział kar dla konsumentów. Tym samym, odpowiedzialność za dobór komponentów w instalacji spoczywa w głównej mierze na instalatorze.

W przypadku wykonywania projektu budowlanego odpowiedzialność ciąży na projektancie oraz inspektorze nadzoru dlatego ważnym aspektem wykonywania projektu jest dobór właściwych rozwiązań technicznych nie tylko w zakresie działania ale także zgodności produktów.

Podstawa prawna

• Ustawa z dnia 13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 514).
• Dyrektywa 2006/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie maszyn, zmieniająca dyrektywę 95/16/WE (przekształcenie) (Dz. U. UE. L. z 2006 r. Nr 157, str. 24 z późn. zm.).
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/35/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do udostępniania na rynku sprzętu elektrycznego przewidzianego do stosowania w określonych granicach napięcia (Dz. U. UE. L. z 2014 r. Nr 96, str. 357).
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiająca ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią (Dz. U. UE. L. z 2009 r. Nr 285, str. 10 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o kompatybilności elektromagnetycznej (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2388).
• Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1333 z późn. zm.).

mgr inż. Nikon Gawryluk